کاخ نیاوران را بهتر بشناسیم

کاخ نیاوران را بهتر بشناسیم 

مجموعه کاخ نیاوران یکی از زیباترین کاخهای موجود در ایران است که در شمال شهر تهران واقع شده است. کاخ نیاوران درشمال شرق باغ نیاوران که همگی مجموعه ی نیاوران را تشکیل می دهند قرار دارد. مجموعه نیاوران در باغ بزرگی به مساحت حدود ۱۱ هکتار است، که از زیبایی و جذابیت طبیعی و تاریخی فراوانی برخوردار می باشد. بناهای این مجموعه متعلق به دوره های قاجار و پهلوی می باشد. ابتدا شاهان قاجار این مکان خوش آب و هوا را جهت اقامت ییلاقی خویش برگزیدند. فتحعلی شاه قاجار برای تفریحات تابستانیخود دستور می دهد تا در منطقه ای خوش آب و هوا خارج از شهر تهران که وسعتی بسیار کمتر از امروز داشت باغی مصفا بسازند.  

 

این باغ درکنار روستایی که «گُرده وی» یا «گُرده به» خوانده می شد و در نیاوران امروز قرار داشت به جای نیزاری که در همسایگی روستا واقع بود ساخته شد. باغ ییلاقی فتحعلیشاه که در این نیزار ایجاد شد را «نی آوران» نامیدند که بعدا به نام «نیاوران» مشهور شد. محمد شاه نیز در همین باغ بنایی کوچک و ساده ای بنا کرد و به دنبال او ناصرالدین شاه« کاخ صاحبقرانیه» را در این باغ ساخت. آخرین بنایی که در دوران قاجار در این باغ ساخته شد مشهور به کوشک احمدشاهی است. در زمان حکومت پهلوی دوم، برخی از بناهای کوچک این باغ تخریب شد و کاخ نیاوران با سبکی مدرن جهت سکونت وی و خانواده اش ساخته شد. اکنون محوطه کاخ شامل کاخ نیاوران، کاخ صاحبقرانیه،کوشک احمدشاهی و گلخانه ها و مدرسه اختصاصی پهلوی می باشد.

در سال ۱۳۵۷ این کاخ توسط نیروهای انقلابی تسخیر شد و در سال ۱۳۶۰ به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل داده شد. در سال ۱۳۶۵ کاخ موزه نیاوران برای اولین بار گشایش یافت. در سال ۱۳۶۸ مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی در محل مدرسه اختصاصی راه اندازی شد و یکسال بعد فضاهای جانبی آن به خوابگاه پسران اختصاص یافت. در سالهای بعد موزه جهان نما در سال ۱۳۷۶ کاخ صاحبقرانیه در سال ۱۳۷۷ و کوشک احمدشاهی در سال ۱۳۷۹ نیز در معرض بازدید عموم قرار گرفت.

.